დიდი ოთხშაბათი – ქრისტიანთათვის საოცარი დღე

ამ დღეს უფალი სვიმონ კეთროვანის სახლში მიდის, სადაც ცოდვილი დედაკაცი ძვირფას ჭურჭელში მოთავსებულ სამასი დრაჰკანის ღირებულების ნელსაცხებელს (ფაქტობრივად მთელ თავის მონაგებს სწირავს) მაცხოვარს დაასხამს (მათე 26. 6-13). მერე უფალი ხსნის, თუ რატომ გააკეთა დედაკაცმა ეს – იწინასწარმეტყველა, რომ უფალი უნდა გარდაიცვალოს. მოციქულები დაწყნარდებიან იმიტომ, რომ მათ მაცხოვარი უყვართ. იუდა კი ვერ წყნარდება.

ოთხშაბათი დღე ასევე იუდას მიერ უფლის ღალატის გადაწყვეტილებაცაა. დედაკაცი ქრისტეს შეხვდა. რა საოცარია. ეს ცოდვილი დედაკაცი ქრისტეს შეხვდა და მისგან შენდობა მიიღო. ამ დროს იუდა, რომელიც მისი მოწაფეა, მოციქულია, მასთან ერთად სვამს და ჭამს, მისი ძალით სასწაულებს ახდენს, მაგრამ ვერ ხვდება ქრისტეს. იგი, როგორც მაცხოვარს არ შეხვედრია. თუმცა კი ფიზიკურად მასთან იყო. ეს ჩვენთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

ახლა კი, რა ვიცით იუდას შესახებ:მაცხოვრის რჩეულ მოწაფეთა შორის ერთ-ერთი იესოს ხორციელი ძმაც იყო, წმინდა მოციქული იუდა – მართალი იოსების, ღვთისმშობლის დამწინდველის, ძე პირველი ქორწინებიდან. სახარებაში, იმდროინდელი ჩვეულების თანახმად, იუდა სხვა სახელებითაც იხსენიება: ლებეოსი, თადეოზი. გადმოცემით, როცა ეგვიპტიდან დაბრუნებულმა იოსებ დამწინდველმა ვაჟებს შორის თავისი მიწების დანაწილება დაიწყო, ისურვა, ქალწული მარიამისგან შობილი იესოსთვისაც გამოეყო ნაწილი. ძმები წინ აღუდგნენ მამის განზრახვას, რადგან, როგორც იოანე ღვთისმეტყველი წერს, “არცაღა ძმათა მისთა ჰრწმენა მისი”. მხოლოდ უფროსმა – იაკობმა მიიღო ქრისტე თავისი მამულის თანამფლობელად. მოგვიანებით კი იუდამ ირწმუნა იესო აღთქმულ მესიად, წრფელი გულით შეუდგა მას და მაცხოვრის ათორმეტ უახლოეს მოწაფეს შორის იქნა შერაცხილი, მაგრამ თავს უფლის ძმად წოდების ღირსად არ თვლიდა – თავისსავე კათოლიკე ეპისტოლეში იგი მხოლოდ იაკობის ძმად იხსენიება.

მაცხოვრის ამაღლების შემდეგ იგი დაუცხრომლად ქადაგებდა უფლის სიტყვას იუდეაში, გალილეაში, სამარიასა და იდუმეაში, შემდეგ არაბეთის, სირიისა და მესოპოტამიის ქვეყნებში მოგზაურობდა, ბოლოს კი ქალაქ ეფესოში ჩავიდა, სადაც სამოცდათთაგანი მოციქულის, თადეოზის მიერ დაწყებული საქმე დაასრულა. შემონახულია ცნობა, რომ იუდას სპარსეთშიც უქადაგია ქრისტიანობა და იქვე დაუწერია თავისი კათოლიკე ეპისტოლე ბერძნულ ენაზე. წმინდა მოციქული მოწამებრივად აღესრულა სომხეთის ქალაქ არათში. უსჯულოებმა იგი ჯვარზე გააკრეს და ისრებით განგმირეს.

საიდუმლო სერობის დროს, იუდას უკვე ჩადენილი ჰქონდა ღალატის აქტი და ეს იცოდა იესომ, მაგრამ .სხვა მოციქულების მსგავსად მასაც დაბანა ფეხები. არც ამ დროს გაიღვიძა მისმა სინდისმა. იუდა ისკარიოტელმა 30 ვერცხლის ფასად გასცა იესო ქრისტე და შეაპყრობინა იუდეველთა მღვდელთმთავრებს, რომელთაც რომაელების დახმარებით იგი ჯვარს აცვეს. შუა საუკუნეების და აღორძინების ხანის ხელოვნებაში წარმოსახავდნენ: ღალატის სცენას (იუდა ისკარიოტელი კოცნის იესო ქრისტეს და ამით მიანიშნებს მასზე. აქედან გამოთქმა – იუდას ამბორი) და საიდუმლო სერობას. ქრისტეს შეპყრობის შემდეგ იუდა ისკარიოტელმა თავი ჩამოიხრჩო (მათე, თ. 26-27). იუდა ისკარიოტელის სახელი მოღალატის, გამცემის სინონიმად იქცა.