21 წლის ქეთი ქარუმიძეს უმძიმესი პერიოდი აქვს გავლილი. მას 13 წლის ასაკში გული გადაუნერგეს. განვლილ დღეებზე ქეთი ამბები.ჯი-ს უყვება:
.
– მე 8 წლის ვიყავი, ჩემი და მარიამი – 11-ის, როცა მშობლებმა ქართულ ცეკვებზე შეგვიყვანეს. დაახლოებით 1 წელი ვიარეთ და ჩემს დას მოულოდნელად პრობლემები დაეწყო – ძალიან ადვილად იღლებოდა და ტუჩები ულურჯდებოდა.ასწავლებელმა ჩემი მშობლები გააფრთხილა, იქნებ ექიმთან მიიყვანოთ და გაიგოთ, რა იწვევს ამასო… როცა შეამოწმეს, გულის დაავადება აღმოაჩნდა – რესტრიქციული კადრიომიოპათია. კარდიომიოპათია სამნაირია, მაგრამ რესტრიქციული შეუსწავლელია. ამას ჯერჯერობით ვერ იკვლევენ. იშვიათი დაავადებაა და მსოფლიოში თითებზე ჩამოსათვლელ ადამიანს თუ აქვს. მარიამს კარგა ხანს იკვლევდნენ, ბევრ ექიმთან ჰყავდათ. მერე ცეკვებიდან გამოიყვანეს და მხოლოდ მე დავდიოდი. ერთხელაც ექიმმა ჩემს მშობლებს უთხრა, სხვა შვილები, ანუ თქვენი გოგონას და-ძმაც შეამოწმეთო. მაშინ ჩემი ძმა იოანე, რომელიც ახლა 12 წლისაა, ჯერ არ იყო დაბადებული, მარტო მე ვიყავი და მე შემამოწმეს. აღმოჩნდა, რომ გულები გაჭრილი ვაშლივით ერთნაირი გვქონდა… მეც იგივე პრობლემა აღმომაჩნდა.
– მოკლედ, ოჯახში მოულოდნელი საფიქრალი გაჩნდა, ბავშვებს შეუსწავლელი დაავადება დაგიდგინდათ…
– კი. ჩვენი კვლევა, დაკვირვება ჯერ საქართველოში მიმდინარეობდა. პერიოდულად გარკვეულ მონაცემებს უცხოეთშიც აგზავნიდნენ… ბევრი რამ არ მახსოვს, რადგან პატარა ვიყავი, მაგრამ რაც მშობლებისგან ვიცი, ეს არის… მე არანაირი სიმპტომი არ მქონდა – არც მალე ვიღლებოდი და არც ტუჩები მილურჯდებოდა, მაგრამ მოგვიანებით ცეკვიდან მეც გამომიყვანეს. სკოლაში ჩვეულებრივად დავდიოდი.
– მკურნალობას გიტარებდნენ?
– რაღაც წამლებს ვსვამდით, ჯანმრთელობას გვიკონტროლებდნენ და ეგ იყო, კვლევით მეტს ვერაფერს გამოიკვლევდნენ, დიაგნოზი სახეზე იყო. მდგომარეობა ნელ-ნელა უარესდებოდა. თანდათან გაუარესების პროცესი თითოეულთან სხვადასხვანაირად წავიდა. ჩემს დას თრომბოციტოპენია დაემართა. თრომბოციტები დაბლა ეცემოდა და სისხლი უთხელდებოდა. ამის გამო საავადმყოფოში დააწვინეს და მკურნალობას უტარებდნენ.
გენეტიკური ტესტი ჩატარდა და არ აღმოჩნდა გენეტიკური დაავადება, – საერთოდ არავის ჰქონია და აქვს… ჩემი დისგან განსხვავებით, მე ასციტი მემართებოდა – მუცლის ღრუში დიდი რაოდენობით სითხე მიგროვდებოდა. ამიტომ საავადმყოფოში ყოველდღე დრენაჟს მიდგამდნენ და სითხისგან ნელ-ნელა მცლიდნენ. მაშინ 10-11 წლის ვიყავი…
ბოლოს მე უფრო ცუდად ვიყავი, მაგრამ ჩემს დას თრომბოციტების ვარდნის გამო, სისხლის შესასქელებელ წამალს უნიშნავდნენ. სისხლი უცებ რომ უსქელდებოდა, ამას გული ვერ იტანდა და რამდენჯერმე გაითიშა. ერთხელაც დილით სახლში გული წაუვიდა, გონზე კი მოვიყვანეთ, მაგრამ საავადმყოფოში, ღამით იგივე გაუმეორდა, სამწუხაროდ, გონზე მოყვანა ვეღარ მოხერხდა და გარდაიცვალა… 16 წლის იყო.
– რა სამწუხაროა ეს ყველაფერი და რა მძიმე მოსასმენი… ფაქტობრივად, დიაგნოზის დადგენიდან 5 წელი იცხოვრა…
– დიახ… ახლა 24 წლის იქნებოდა… მაგ დროს მე 13 წლის ვიყავი, როგორც გითხარით, უმძიმესი მდგომარეობა მქონდა. ჩემს დახმარებას ყველანაირად ცდილობდნენ, სხვადასხვა ქვეყანას მიმართავდნენ, მაგრამ ამ დაავადების მოშორების და თავიდან აცილების ერთადერთი გზა, გამოსავალი გულის გადანერგვაა… მინსკში, ბელორუსში გამოიძებნა გზა. თუმცა იქაც გულის გადანერგვას 18 წლამდე არ აკეთებენ, მაგრამ როგორღაც მოახერხეს და წამიყვანეს იქ, სადაც 13 წლის ასაკში საოცარი ოპერაცია ჩამიტარდა…
სიტუაცია იმ მხრივაც რთული იყო, რომ მოცულობით პატარა ვიყავი, გული კი დიდი ადამიანის უნდა ყოფილიყო და ჩემი ტანის ზომაზე მორგებული. სისხლის ჯგუფიც ძნელი მოსაძებნი იყო… ამიტომაც სხვა სისხლის ჯგუფის გული შემითავსეს, რომელიც მე მესაჭიროებოდა. დონორი სამ კვირაში გამოჩნდა. ინსულტით გარდაცვლილი, 26 წლის მამაკაცის გული გადამინერგეს. მის შესახებ მეტი არაფერი ვიცით, რადგან სხვას არაფერს ამბობენ, ასეთი წესია…
ჩემს გულს ორგანიზმი იმდენად დაზიანებული ჰქონდა, რომ ახალ გულს ვერ აჰყვა და ძალიან დავმძიმდი, რეაბილიტაცია გართულდა. ამის გამო რეანიმაციაში 4 თვე ვიწექი, ბოლოს გადაწყვიტეს, რომ საქართველოში გადმოვეყვანეთ და ჯოენის კლინიკაში დამაწვინეს. აქაც ორი თვე ვიწექი, სადაც ორგანიზმისა და გულის ერთმანეთთან შეგუება ნელ-ნელა მოხდა. ახლა თავს კარგად ვგრძნობ, ხანდახან მავიწყდება, რომ ეს ყველაფერი გადავიტანე…
განსაცდელმა, იმ რთულმა დღეებმა მასწავლა, რომ არ უნდა დანებდე და ხელი არ უნდა ჩაიქნიო, ისეთი სიტუაციებიდან გამოვძვერი, რომ, ფაქტობრივად, შეუძლებელი იყო, მაგრამ შემიძლია ვთქვა, რომ ყველანაირი სიტუაციიდან არსებობს გამოსავალი. ბედნიერი ვარ, რომ მე ეს შევძელი და მადლობელი ვარ ადამიანების, რომლებმაც ამისთვის ყველაფერი გააკეთეს. მშობლებმა ხომ საერთოდ თავი გადადეს… ასე რომ, ცხოვრება საინტერესოა.
ამბები.ჯი
