როგორ დაარსდა ქალაქი წნორი და რას უკავშირდება მისი სახელწოდება

   წნორის (წნურის) წყალი საფოსტო სადგური იყო და იგი დაახლოებით ჯუგაან-ტიბაანის ქვემოთ, დღეს ქუმბათის სახელით ცნობილ ტერიტორიაზე მდებარეობდა.

აქამდე მიდიოდა გზატკეცილი თელავ-გურჯაანის მხრიდან და შემდეგ გრძელდებოდა ლაგოდახისკენ.

სადგურთან, ასევე „ქუმბათის“ სახელით ცნობილ წყაროს გვერდით, უზარმაზარი წნორის ხე იდგა. რის გამოც გადმოცემით შეერქვა სადგურს სახელი.

შემდეგში, როდესაც კახეთის რკინიგზის დაპროექტება მოხდა, თავდაპირველად ჩაფიქრებული იყო, რომ ლიანდაგი სწორედ ამ სადგურამდე მივიდოდა, მაგრამ მშენებლობის დროს, რკინიგზის ბოლო გაჩერება სოფელ ასანურის ბოლომდე მივიდა. ამისდა მიუხედავად, გაჩერებას საპროექტო სახელი შეუნარჩუნეს და ასე გაჩნდა მატარებლის გაჩერება – წნორის წყალი.

  წნორის წყალი არ არის დატანილი 1868 წლის კავკასიის რუკაზე, მის მიხედვით სიღნაღი სოფ. მაჩხაანის სადგურის გავლით უკავშირდებოდა ჯერ დედოფლისწყაროს (Царские Калодцы) , ხოლო იქედან სოფ. კოვახჩლის (დღევანდელი ჰერეთი) გავლით ლაგოდეხს.

     დიდი ალბათობით წნორის წყალი ახალი გზატკეცილის გაყვანისას, XIX საუკუნის 80 იანი წლებიდან საუკუნის ბოლომდე შეიქმნა.

   1921 წლამდე რკინიგზის სადგურთან მხოლოდ მომსახურე პერსონალი ცხოვრობდა. შემდეგ დაიწყო მის გარშემო ინფრასტრუქტურის განვითარება – ჯერ სავაჭრო ფარდულები გაჩნდა, შემდეგ კერძო სახერხი. აქ ძირითადად უმიწო გლეხები მუშაობდნენ, ხოლო ტერიტორია ადმინისტრაციულად სოფელ საქობოს მიეკუთვნებოდა. ბოლშევიკური ოკუპაციის შემდეგ გაიზარდა სადგურ წნორის წყლის მნიშვნელობა. სახერხების, დუქნებისა და საწყობების გარდა აქ თამბაქოს ფაბრიკა „ალზიორა“ დაარსდა. ამიტომ ნელ- ნელა მის გარშემო დასახლებული პუნქტი გაჩნდა.