კარშერინგის განვითარება საქართველოსთან Getmancar: ქალაქის მობილურობის მედიატორი
კარშერინგის განვითარება საქართველოსთან Getmancar: ქალაქის მობილურობის მედიატორი
ქვეყანა, რომელიც უძველეს ტრადიციებს თანამედროვე ტექნოლოგიებთან აერთიანებს, თანდათან ითვისებს სატრანსპორტო მომსახურების ახალ ფორმატებს. ერთ-ერთი მთავარი მოთამაშე ამ ნიშაში გახდა კარშერინგი — ავტომობილების მოკლევადიანი გაქირავება, რომელიც ცვლის გადაადგილების მიდგომას ქალაქებში. დღესდღეობით, ერთადერთი კომპანია, რომელიც ამ მომსახურებას თბილისსა და ბათუმში სთავაზობს, არის Getmancar. სერვისი, მისი გაშვებიდან, არა მხოლოდ ადაპტირდა გლობალურ ტენდენციებს ადგილობრივ პირობებთან, არამედ გახდა მოქნილობის სიმბოლო ურბანიზაციის ეპოქაში. როგორ განვითარდა კარშერინგი ქვეყანაში და რა პერსპექტივები აქვს მას?
Getmancar-ის ისტორია: სტარტაპიდან ლიდერობამდე
პირველი მცდელობები კარშერინგის გაშვებისა საქართველოში 2016–2017 წლებში განხორციელდა, მაგრამ ისინი წარუმატებელი აღმოჩნდა დაბალი მოთხოვნისა და ინფრასტრუქტურის არარსებობის გამო. მხოლოდ 2020 წელს, უკრაინაში უკვე წარმატებული სტარტაპი Getmancar-მა შეძლო მოქმედი მოდელის შეთავაზება. კომპანია ორი ფორმატით მუშაობს:
- პომინუტური და საათობრივი ტარიფიკაციით კარშერინგი.
- ტრადიციული ავტომობილების გაქირავება დღეზე ან მეტზე.
პანდემია გახდა მოულოდნელი კატალიზატორი: საზოგადოებრივი ტრანსპორტის შეზღუდვების გამო, ქართველები და ტურისტები უსაფრთხო ალტერნატივებს ეძებდნენ. Getmancar-მა სწრაფად გააფართოვა ავტოპარკი და დაფარვის ზონები, დამკვიდრდა თბილისსა და ბათუმში.
მიმდინარე მდგომარეობა: ქალაქები, ავტოპარკი, ტარიფები
სერვისი ხელმისაწვდომია ორ ძირითად ლოკაციაში:
- ქარშერინგი თბილისში — ძირითადი ბაზარი ყველაზე მეტი მომხმარებლით.
- ქარშერინგი ბათუმში — პოპულარული კურორტი, სადაც მოთხოვნა ზაფხულში იზრდება.
2025 წელს Getmancar-ის ავტოპარკი მოიცავს კომპაქტურ ავტომობილებს, ფართო სედანებს, ჯიპებსა და მინივენებს ქალაქგარეთ მოგზაურობისთვის. კარშერინგისთვის ხელმისაწვდომია როგორც ეკონომ-კლასი, ასევე პრემიუმ მოდელები.
ტარიფები მოქნილია:
- პომინუტური გაქირავება — 0.18₾-დან (≈$0.06).
- საათობრივი — 16₾-დან (≈$5.76).
- დღიური გაქირავება — 70₾-დან (≈$25.18).
“Getmancar მოსახერხებელია იმით, რომ მანქანის აღება მეტროსთან შეიძლება, ხოლო დატოვება აეროპორტში — პარკინგი უფასოა ნებადართულ ზონებში“, — ამბობს გიორგი, თბილისის მუდმივი მომხმარებელი.
უპირატესობები მოსახლეობისთვის და ტურისტებისთვის
სერვისი რამდენიმე ძირითად ამოცანას წყვეტს:
- მოქალაქეებისთვის — პირადი ავტომობილის ალტერნატივა. მაგალითად, ქალაქგარეთ რამდენიმე საათიანი მოგზაურობა იაფი ჯდება, ვიდრე მანქანის შენახვა.
- ტურისტებისთვის — ავტომობილის გაქირავების შესაძლებლობა დეპოზიტისა და რთული დოკუმენტების გარეშე. ბათუმში ზაფხულში ყოველი მესამე Getmancar-ის მომხმარებელი ქვეყნის სტუმარია.
- დროის დაზოგვა — აპლიკაციის მეშვეობით დაჯავშნა 2–3 წუთს მოითხოვს.
ინფრასტრუქტურა და კანონმდებლობა: სად ფერხდება განვითარება
მიუხედავად ზრდისა, ინფრასტრუქტურა რჩება სუსტ წერტილად. თბილისში კარშერინგის გაჩერების ზონები შეზღუდულია ცენტრითა და საცხოვრებელი უბნებით, ხოლო ბათუმში მათი რაოდენობა მხოლოდ 30-ია. ეს ქმნის დისკომფორტს მომხმარებლებისთვის, განსაკუთრებით საღამოს საათებში.
სამართლებრივი ბაზაც საჭიროებს დახვეწას. დღესდღეობით, კარშერინგი რეგულირდება საერთო გაქირავების ნორმებით, მაგრამ არ არსებობს მკაფიო წესები პარკინგისთვის, დაზღვევისთვის ან დაზიანებებისთვის პასუხისმგებლობისთვის. „ჩვენ ხშირად ვხვდებით იმას, რომ ნაქირავებ ავტომობილებს ევაკუირებენ არასწორ ადგილას პარკირების გამო. საჭიროა სპეციალური ნორმები კარშერინგისთვის“, — აღნიშნავს Getmancar-ის წარმომადგენელი.
ეკოლოგიური საკითხი: აქვს თუ არა მომავალი ელექტრომობილებს?
ჯერ-ჯერობით, Getmancar აკეთებს აქცენტს ტრადიციულ შიდაწვის ძრავიან ავტომობილებზე, მაგრამ გეგმებშია ელექტრომობილების დანერგვა. თუმცა, ამას უშლის:
- დატენვის მაღალი ღირებულება (1.2 ლარი/კВт·სთ).
- სადგურების მცირე რაოდენობა (დაახლოებით 40 თბილისში).
„ჩვენ ვსწავლობთ ელექტრომობილებზე მოთხოვნას, მაგრამ ჯერ-ჯერობით ეს ნიშური პროდუქტია. შესაძლოა, 3–4 წლის შემდეგ სიტუაცია შეიცვალოს“, — კომენტარს აკეთებს კომპანიის წარმომადგენელი.
გამოწვევები: სეზონურობიდან კონკურენციამდე
ძირითადი პრობლემები, რომლებიც Getmancar-ს ექმნება:
- სეზონური მოთხოვნის რყევა – ზამთარში აქტივობა 30–40%-ით იკლებს.
- კონკურენცია ტაქსისთან – Bolt-ისა და Yandex Go-ს სერვისები ამცირებენ მოთხოვნას მოკლევადიან გაქირავებაზე.
- ავტომობილების დაზიანება – ავტომობილების დაახლოებით 20% ყოველთვიურად მცირე დაზიანებებით ბრუნდება.
პერსპექტივები: საით ვითარდება Getmancar?
კომპანია გეგმავს:
- გეოგრაფიული გაფართოება – კარშერინგის ამოქმედება ქუთაისსა და რუსთავში.
- ავტოპარკის გაზრდა – 500 ავტომობილამდე.
- ტექნოლოგიური განახლება – დაზიანებების ავტომატური ამოცნობის სისტემის დანერგვა ხელოვნური ინტელექტის დახმარებით და მობილური აპლიკაცია „ჭკვიანი“ პარკირების ფუნქციით.
- საერთაშორისო გაფართოება – 2024 წელს კარშერინგი უკვე ამოქმედდა კიშინიოვში (მოლდოვა), ასევე დაგეგმილია გერმანიისა და რუმინეთის დიდ ქალაქებში შესვლა.
სახელმწიფოს ასევე შეუძლია მხარი დაუჭიროს დარგს, შექმნას შეღავათები კარშერინგისთვის ან გამოყოს სპეციალური საპარკინგე ზონები.
Car-sharing Getmancar-მა დაამტკიცა, რომ საქართველოში კარშერინგი მოთხოვნადია, მიუხედავად ყველა სირთულისა. ის გახდა ხიდი ტრადიციულ გაქირავებასა და თანამედროვე ტენდენციებს შორის, რაც მოქნილობასა და ხელმისაწვდომობას უზრუნველყოფს. თუმცა, გაფართოებისთვის აუცილებელია ინფრასტრუქტურაში ინვესტიციები და აქტიური დიალოგი ხელისუფლებასთან. თუ მოხერხდება სამართლებრივი და ლოჯისტიკური ბარიერების გადალახვა, კარშერინგი შეიძლება გადაიქცეს არა მხოლოდ სერვისად, არამედ საქართველოს ურბანული გარემოს განუყოფელ ნაწილად. ჯერჯერობით კი თითოეული დაქირავებული მანქანა — ნაბიჯია უფრო მობილური და კომფორტული მომავლისკენ.
