„იმ დღეს სამყარო ჩამომენგრა და ჩამომეშალა“

წელიწად-ნახევრის წინ, ჟურნალისტ თორნიკე ყაჯრიშვილის ცხოვრებაში უმძიმესი დღეები დაიწყო.4 წლის შვილს – დათი ყაჯრიშვილს სიმსივნე დაუდგინდა. მამამ შვილის გადასარჩენად ბევრი იბრძოლა. ოჯახმა უმძიმესი გზა გაიარა. თუ როგორ გრძნობს დღეს დათი თავს, როგორია ამ ეტაპზე მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა, ამ თემაზე და ახალ ჰობიზე თორნიკე ყაჯრიშვილი ამბები.ჯი-ის ესაუბრა:

.

– გასული წლის აპრილის ბოლოს დათი კახეთში ჩემს მშობლებთან მიმყავდა, ძალიან უყვარს იქ ყოფნა. გზაში ბევრი ტკბილეული ჭამა და აღებინა. ჩავთვალე, რომ იმ ტკბილეულით მოიწამლა. ჩავედით, დავტოვე და ისევ თბილისში წამოვედი. ღებინება რამდენჯერმე გაუმეორდა, – უბრალო ინტოქსიკაციას აღარ ჰგავდა, ღებინების საწინააღმდეგო წამალიც არ მოქმედებდა. დედაჩემმა დამირეკა, – გაუწყლოება რომ არ დაემართოს, კლინიკაში წავიყვანეთ, გადასხმას ვუკეთებთო. გავქანდი და ზუსტად იმ დროს მივედი კლინიკაში, გადასხმა რომ დასრულდა. ბავშვი რომ წამოვაყენე, თვალი უეცრად შიგნით შეუვიდა – წამიერად დაელმდა. პანიკაში ჩავვარდი, – რა სჭირს-მეთქი? – ვყვიროდი. ექიმები შემოცვივდნენ, სხვადასხვა ვერსია ჰქონდათ. არადა ანალიზები წესრიგში იყო.

მერე თქვეს, მოდი, გადასხმის შემდეგ დავასვენოთ, დაიძინოს, დავაკვირდეთ და ვნახოთო. რომ გაიღვიძა, თვალი უარესად ჰქონდა. ძალიან შემეშინდა, იქიდან ღამევე წამოვიყვანეთ და თავის პედიატრთან მივიყვანეთ. შეამოწმა, ყველაფერი წესრიგში იყო და საკონსულტაციოდ ნევროპათოლოგთან გაგვიშვა.

ექიმმა ნევროლოგიურადაც ვერაფერი აღმოაჩინა, მაგრამ საშინელი სიელმე ჰქონდა და იმ სიელმემ გარეგნულად ძალიან შეცვალა… მერე გვითხრეს, მაგნიტო რეზონანსული ტომოგრაფია სასწრაფოდ უნდა გაკეთდესო. ნარკოზის გარეშე ვერ გაკეთდებოდა, რადგან ბავშვია, იმოძრავებდა და გაუნძრევლად 45 წუთი ვერ გაჩერდებოდა, რაც კვლევას ხელს შეუშლიდა.

მოკლედ, დააძინეს, ჩვენ გარეთ ველოდებოდით. 15 წუთში ექთანი გამოვიდა და შეგვატყობინა, რომ ყაჯრიშვილის მშობლებს ექიმი ეძახდა. ძალიან შემეშინდა… ახლაც ყურში ჩამესმის ექიმის ის ინტონაცია და პირველი კითხვა, რაც მეც და თაკოს, დათის დედას დაუსვა. ეს ერთი შვილი გყავთ?! ამან საეროდ გამაგიჟა და მონიტორზე გვაჩვენა რაღაც მრგვალი სიშავე და გვითხრა, სამწუხაროდ, სიმსივნეაო.

– რა მძიმე მოსასმენი იქნებოდა…

– ამის გაგონების შემდეგ აღარ მახსოვს, რადიოლოგის ოთახიდან კლინიკის ეზოში როგორ აღმოვჩნდი. ეგ ყველაფერი ამოვარდნილი მაქვს გონებიდან – მახსოვს, რომ ისტერიკულად ვბღაოდი, ნაცნობ ექიმებთან ვრეკავდი და ვეკითხებოდი, რა უნდა მექნა.

აღმოჩნდა, რომ დათის სიმსივნე თავის და ზურგის ტვინის შეერთებასთან, მეოთხე პარკუჭთან ჰქონდა. იყო მედულობლასტომა, რომელიც არავინ იცის, როდის, რა დროს, რა მიზეზით გაიზარდა. მანამდე დათი 4 წლის ისე გახდა, რომ ერთხელ არ უთქვამს, თავი მტკივაო, ან თავბრუ დამეხვაო. თან გეგმიურად ანალიზებს ყოველთვის ვუკეთებდით და ყველაფერი წესრიგში ჰქონდა.

მოკლედ, იმ დროს სამყარო ჩამომენგრა და ჩამომეშალა. ბრინჯივით დავიფანტე, მორალურად გავნადგურდი და მერე მთელი ერთი თვე ვცდილობდი, რომ რაღაცნაირად გონება მომეკრიბა. ჩემგან განსხვავებით, დათის დედამ, თაკომ იყოჩაღა, გონზე სწრაფად მოვიდა. იქიდანვე ადგა და დისკით ნეიროქირურგთან გაიქცა. ნეიროქირურგმა დაადასტურა, რომ ეს ის დიაგნოზი იყო, რაც რადიოლოგმა თქვა და ოპერაცია სასწრაფოდ უნდა გაკეთებულიყო… დიაგნოზის გაგებიდან მესამე დღეს ოპერაცია რკინიგზის საავადმყოფოში ჩატარდა. დიდი მადლობა სამედიცინო პერსონალს.

– გადასხმა მანამდე არასდროს ჰქონდა გაკეთებული?

– პირველი იყო და სწორედ მაგ გადასხმამ გამოიწვია სიმსივნის შეშუპება, რაც მერე მხედველობის უბანს მიაწვა. ეგ რომ არა, შეიძლება ვერც გაგვეგო ამ სიმსივნის შესახებ და უკვე მაშინ შეგვეტყო, როცა ორგანიზმში მეტასტაზები იქნებოდა წასული… სიმსივნე პარკუჭში იყო მოთავსებული და არსად იყო გასული, მასშივე გაიზარდა. მხედველობის უბანს რომ მიაწვა, სიელმეც ამან გამოიწვია.

– დიდხანს მიდიოდა ოპერაცია?

– სამი საათი, მაგრამ ჩემთვის სამი საათი სამი სა­უ­კუ­ნე იყო. პირ­ვე­ლად ხომ მა­შინ მოვ­კვდი, რო­დე­საც დი­აგ­ნო­ზის შე­სა­ხებ გა­ვი­გეთ და მე­ო­რედ, რო­დე­საც ჩემი შვი­ლი სა­ო­პე­რა­ცი­ო­ში ჩემი ხე­ლით შე­ვიყ­ვა­ნე. არ შე­დი­ო­და და სა­კუ­თა­რი ხე­ლით გა­ვუ­კე­თე ნარ­კო­ზი… არა­ვინ იცო­და, რო­გორ დამ­თავ­რდე­ბო­და ის ყვე­ლა­ფე­რი…

შე­ხორ­ცე­ბის პრო­ცე­სი რთუ­ლად წა­ვი­და, – ჭრი­ლო­ბი­დან სი­თხე გად­მო­დი­ო­და, რაც მე­ნინ­გი­ტის გან­ვი­თა­რე­ბის რისკს ზრდი­და. თით­ქმის 20 დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში ყო­ველ დღე 3-4 ნა­კერს ადებ­დნენ, რომ სი­თხის გად­მო­დე­ნა შე­ე­ჩე­რე­ბი­ნათ. ნამ­დვი­ლი ჯო­ჯო­ხე­თი გა­მო­ვი­ა­რეთ… ოპე­რა­ცი­ის შემ­დეგ ხე­ლოვ­ნუ­რად ეძი­ნა, რომ ძი­რი­თა­დი ტკი­ვი­ლე­ბი ძილ­ში გა­და­ე­ტა­ნა. ექი­მებ­მა რომ გა­აღ­ვი­ძეს, უჩ­ვე­უ­ლო მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში აღ­მოჩ­ნდა, უამ­რა­ვი რამ ჰქონ­და შე­ერ­თე­ბუ­ლი, თავს ვერ ამოძ­რა­ვებ­და და სტრე­სის ფონ­ზე მე­ტყვე­ლე­ბა შე­წყვი­ტა. სა­ერ­თოდ ხმას აღარ იღებ­და. მხო­ლოდ მე­თერ­თმე­ტე დღეს თქვა პირ­ვე­ლად მამა. ეს იყო იმ ყვე­ლაფ­რის მერე ჩვე­ნი პირ­ვე­ლი სი­ხა­რუ­ლი. კლი­ნი­კი­დან 25 მა­ისს, ჩემს და­ბა­დე­ბის დღეს გა­მოგ­ვწე­რეს.

– ცხა­დია მკურ­ნა­ლო­ბის კურ­სი უნდა გაგ­რძე­ლე­ბუ­ლი­ყო…

– მა­შინ­ვე გვი­თხრეს ექი­მებ­მა, რომ აუ­ცი­ლე­ბე­ლი იყო შემ­დგო­მი მკურ­ნა­ლო­ბა – ქი­მი­ო­თე­რა­პია. ჯან­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტროს და­ფი­ნან­სე­ბით ეს­პა­ნეთ­ში, კონ­კრე­ტუ­ლად მად­რიდ­ში,„ქი­რონ სა­ლუ­დის სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრში“ წა­ვე­დით. ეს­პა­ნეთ­ში 15 თვე ვი­ყა­ვით. დათი კვი­რა­ში 5 დღე, ერთი სა­ა­თის გან­მავ­ლო­ბა­ში, სხი­ვებს რომ უკე­თებ­დნენ, ნარ­კო­ზის ქვეშ იყო. სხი­ვე­ბის შემ­დეგ დაგ­ვას­ვე­ნეს და მა­შინ ცოტა ხნით ჩა­მო­ვე­დით, თან გე­ნე­ტი­კურ ანა­ლიზს დიდი დრო სჭირ­დე­ბო­და. ერთი თვის შემ­დეგ ქი­მი­ო­თე­რა­პია და­ვი­წყეთ – 8 ქი­მია გა­უ­კეთ­და. მერ­ვე 5 სექ­ტემ­ბერს გა­კეთ­და.

– ამ­ხე­ლა გან­საც­დელს რო­გორ მო­ე­რი­ეთ, რამ გა­და­გა­ტა­ნი­ნათ?

– იმის ძა­ლას, რომ აქამ­დე მო­ვე­დით, თვი­თონ დათი გვაძ­ლევ­და. დათი იყო ყვე­ლაფ­რის ენერ­გი­ის წყა­რო. წარ­მო­უდ­გენ­ლად ძლი­ე­რი ბიჭი აღ­მოჩ­ნდა. იმ­დე­ნი ტკი­ვი­ლი და იმ­დე­ნი რთუ­ლი დღე ჰქონ­და, მაგ­რამ ჩემ­პი­ო­ნი­ვით გა­და­ი­ტა­ნა. ჩვენც სხვა გზა არ გვქონ­და, ბო­ლომ­დე მხნე­ო­ბა უნდა შეგ­ვე­ნარ­ჩუ­ნე­ბი­ნა. ქი­მი­ის დროს სამი დღე კლი­ნი­კა­ში ვრჩე­ბო­დით და და­ნარ­ჩე­ნი დღე­ე­ბი სახ­ლში ვი­ყა­ვით. კონ­ტროლ­ზე, ანა­ლი­ზებ­ზე კვი­რა­ში ორ­ჯერ დავ­დი­ო­დით. დიდ მად­ლო­ბას ვუხ­დი ადა­მი­ა­ნებს, ვინც იმ მძი­მე დღე­ებ­ში გვერ­დში დაგ­ვიდ­გნენ. მათი მხარ­და­ჭე­რა, შე­მო­წი­რუ­ლო­ბა – ენით აუ­წე­რე­ლი სი­კე­თე იყო.

– ახლა რო­გორ არის დათი?

– იმის ფონ­ზე, რაც ბავ­შვმა გა­მო­ი­ა­რა, ნორ­მა­ლუ­რად გრძნობს თავს. ეს­პა­ნეთ­ში 15 თვე ვი­ყა­ვით, მკურ­ნა­ლო­ბა და­ვას­რუ­ლეთ. ახლა ერთი კვი­რით მაგ­ნი­ტო-რე­ზო­ნან­სუ­ლი ტო­მოგ­რა­ფი­ის გა­და­სა­ღე­ბად ისევ ეს­პა­ნეთ­ში მივ­დი­ვართ. ერთი მკურ­ნა­ლო­ბის და­წყე­ბამ­დე გა­და­უ­ღეს, სხი­ვე­ბის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ და ახლა ქი­მი­ის დას­რუ­ლე­ბის მე­რეა გა­და­სა­ღე­ბი, რომ შე­ა­და­რონ.

დათი კარ­გად გრძნობს თავს, მაგ­რამ ხან­გრძლი­ვი რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ის პრო­ცე­სია გა­სავ­ლე­ლი. 5 წელი სა­ყუ­რა­დღე­ბო პე­რი­ო­დი გვაქვს. 2 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში უნდა გა­და­ვი­ღოთ MRT და ანა­ლი­ზე­ბი ჩა­ვი­ტა­როთ. ბოლო სამი წელი, 6 თვე­ში ერთხელ ეს­პა­ნეთ­ში გა­მოკ­ვლე­ვებ­ზე უნდა ვი­ა­როთ. ძი­რი­თა­დი რთუ­ლი გზა კი გა­ვი­ა­რეთ, მაგ­რამ ახ­ლაც რთუ­ლი ეტა­პია გა­სავ­ლე­ლი.

– რამ­დე­ნი­მე დღის წინ, სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში შენი სა­ო­ცა­რი ნა­მუ­შევ­რე­ბი გა­მო­აქ­ვეყ­ნე, რა­მაც ყვე­ლა გაგ­ვა­ო­ცა… მოგ­ვი­ყე­ვი ამ ახალ გა­ტა­ცე­ბა­ზე… ალ­ბათ ნა­მუ­შევ­რე­ბის კე­თე­ბა შენ­თვის რთულ დღე­ებ­ში ერ­თგვა­რი თე­რა­პია იყო…

– ბავ­შვო­ბა­ში, სკო­ლის პე­რი­ოდ­ში მოყ­ვა­რუ­ლის დო­ნე­ზე ვხა­ტავ­დი, მაგ­რამ მერე მი­ვა­ტო­ვე. ეს­პა­ნეთ­ში ყოფ­ნი­სას ერთ-ერთ მა­ღა­ზი­ა­ში აკ­რი­ლის სა­ღე­ბა­ვე­ბის ნაკ­რებს წა­ვა­წყდი, რო­მელ­მაც ყუ­რა­დღე­ბა მი­იქ­ცია. ვი­ყი­დე ტი­ლოც და სახ­ლში დავ­ხა­ტე. ერთ ნა­ხატს მე­ო­რე მოჰ­ყვა და ასე გაჩ­ნდა რამ­დე­ნი­მე ნა­მუ­შე­ვა­რი. ყვე­ლა­ფე­რი სე­რი­ო­ზუ­ლი თე­რა­პია აღ­მოჩ­ნდა. ხატ­ვის პრო­ცეს­ში 1-2 სა­ა­თი აბ­სო­ლუ­ტუ­რად ვი­თი­შე­ბო­დი. ოღონდ, გა­მიზ­ნუ­ლად არ ყო­ფი­ლა, ახლა არტთე­რა­პია მჭირ­დე­ბა-მეთ­ქი. ბუ­ნებ­რი­ვად, თა­ვის­თა­ვად მოხ­და.

მერე სხვა მა­ღა­ზი­ა­ში რა­ტა­ნი აღ­მო­ვა­ჩი­ნე. რა­ტა­ნი ხის მა­სა­ლაა, წვრი­ლი ტო­ტე­ბი, რი­თაც ხის ავე­ჯი იწ­ნე­ბა. ეს მა­სა­ლა ჯუნ­გლებ­ში მო­დის – ეგ­ზო­ტი­კურ ტყე­ებ­ში და ძნე­ლად მო­ი­პო­ვე­ბა, თან არ არის დიდი რა­ო­დე­ნო­ბით. ბავ­შვო­ბი­დან ჩემი ოც­ნე­ბა იყო, მქო­ნო­და, რბი­ლი ავე­ჯის სა­წარ­მო. მოკ­ლედ, იმ ერთი ხვი­ით, რაც იმ მა­ღა­ზი­ა­ში შე­ვი­ძი­ნე, გა­ვა­კე­თე სა­ნა­თი, რკი­ნის კარ­კას­ზე მოვ­წა­ნი. პირ­ვე­ლი ნა­მუ­შე­ვა­რი ძა­ლი­ან ლა­მა­ზი არ გა­მო­სუ­ლა, მაგ­რამ პირ­ველს მე­ო­რე მოჰ­ყვა… მერე ინ­ტერ­ნეტ­ში სხვა­დას­ხვა ვი­დეო ვნა­ხე, ამ მა­სა­ლით რო­გორ მუ­შა­ობ­დნენ. სა­ერ­თოდ, რა­საც არ უნდა ვა­კე­თებ­დე, ჩემი პრინ­ცი­პია, არა­ვის ნა­მუ­შე­ვა­რი გა­ვი­მე­ო­რო. ვცდი­ლობ, ჩემი ფან­ტა­ზი­ე­ბი მე­ტად ჩავ­რთო და გა­ვა­ერ­თი­ა­ნო. ნა­მუ­შევ­რე­ბი ასე ნელ-ნელა და­მიგ­როვ­და. არის სა­ნა­თე­ბი, სა­ნა­თის თა­ვე­ბი, კა­ლა­თა და სხვა­დას­ხვა რამ. რთუ­ლი იყო იმ ნივ­თე­ბის ეს­პა­ნე­თი­დან აქ გა­მოგ­ზავ­ნა, მაგ­რამ რო­გორ­ღაც მო­ვა­ხერ­ხე.

მოკ­ლედ, ჰო­ბით და­წყე­ბუ­ლი საქ­მე ბიზ­ნე­სად მინ­და, ვაქ­ციო, თუმ­ცა სი­ტუ­ა­ცი­ა­საც გა­აჩ­ნია. ფაქ­ტია, რომ შრო­მა­ტე­ვა­დია, დროს, ენერ­გი­ას და ნერ­ვებს მო­ი­თხოვს. რთლია, ერ­თმა ეს საქ­მე ადა­მი­ან­მა აკე­თოს. ამი­ტომ, ეს ყვე­ლა­ფე­რი მინ­და, კომ­პა­ნია „ტო­ტა­ნად“ ჩა­მო­ყა­ლიბ­დეს. ტო­ტა­ნი ეს­პა­ნუ­რი სი­ტყვაა და ტოტს ნიშ­ნავს. რად­გან ქარ­თუ­ლა­დაც ტო­ტია. ამი­ტომ მინ­და, მისი ქარ­თულ-ეს­პა­ნუ­რი ბრენ­დად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა. ამის გარ­და თი­ხა­ზე მუ­შა­ო­ბის სწავ­ლა­საც ვა­პი­რებ, რომ სა­ნა­თის ძი­რე­ბი და­ვამ­ზა­დო. მერე კი სი­ა­მოვ­ნე­ბით და­ვი­მა­ტებ რამ­დე­ნი­მე თა­ნამ­შრო­მელს, ვი­საც ეს საქ­მე მოს­წონს და აქვს მშვი­დი ნერ­ვე­ბი. ძა­ლი­ან მინ­და, რომ ეს ყვე­ლა­ფე­რი გა­მო­ვი­დეს. სა­მო­მავ­ლოდ კი, უკვე მოწ­ნულ ავე­ჯზეც გა­და­ვალ..